Bron: Het Belang Van Limburg van dinsdag 6 oktober 2020
Na het digitaliseren van ruim 800 luchtfoto’s van Limburg die tijdens en vlak na Wereldoorlog II zijn genomen, lanceert de provincie op vrijdag 9 oktober het online platform ‘Onder de radar’. De website geeft een aaneengesloten beeld van hoe Limburg er rond 1945 uitzag vanuit de lucht. Limburgers kunnen er Wereldoorlog II-getuigenissen aan toevoegen op de plek waar het zich afgespeeld heeft.
Archeologen van de Gentse universiteit hebben in het NARA, de nationale archieven van de Verenigde Staten in Maryland, Duitse en geallieerde luchtfoto’s van rond 1945 teruggevonden. In het totaal 810 foto’s zijn boven Limburg genomen: 96 nog door de Duitse Luftwaffe, de rest door de geallieerden. “Die foto’s waren de Google Maps van hun tijd”, zegt Igor Philtjens, gedeputeerde van Toerisme en Erfgoed. “Ze waren zeer gegeerd want er werd strategisch belangrijke informatie aan toegevoegd.”
Dick Tracy
Zo interessant dat Amerikanen aan het eind van de oorlog met de operatie ‘Dick Tracy’ achter die geannoteerde Duitse luchtfoto’s aangingen en ze uiteindelijk vonden op een Beierse hooizolder. Zelf zouden de Amerikanen ook tijdens en vlak na de oorlog hun eigen luchtfoto’s maken van Europa en dus ook van Limburg. Nu bevindt de collectie zich in de nationale Amerikaanse archieven waar Gentse wetenschappers ze dan weer een kleine 75 jaar later zouden digitaliseren. Bovendien voegde de universiteit er nog een laag aan toe met een hoogtemodel. Met die extra laag zijn zo bijvoorbeeld ondanks de bomen toch loopgraven in te zien. Of zie je bomkraters opduiken.
Oorlogsgetuigenissen
Op zich is het al knap dat Limburg vanuit de lucht anno 1945 zo opnieuw tevoorschijn komt en voor iedereen te bekijken is. Zo is bijvoorbeeld de Hasseltse Bosstraat goed te zien die in 1945 nog helemaal tussen de velden ligt, richting een bos vermoedelijk. De straatnaam dekte meestal wel de lading. Nu is die uitsnede van onderderadar.be helemaal volgebouwd met het provinciehuis voorop. Ook die vergelijkingen tussen vroeger en nu kan je maken.
Apart is evenwel dat de provincie Limburg er een participatieproject van maakt. ‘De website is zo gemaakt dat je getuigenissen, foto’s en ook video kan toevoegen”, zegt Igor Philtjens. “Gelukkig zijn er nog heel wat Limburgers die de Tweede Wereldoorlog hebben meegemaakt. Die hebben allemaal hun verhalen en hun getuigenissen. Maar die generatie verdwijnt stilaan. Die getuigenissen mogen niet verloren gaan. Want dat is ook erfgoed, zij het immaterieel.”
Tegelijk zijn in Limburg veel liefhebbers en kenners van de Tweede Wereldoorlog. “Ook die mensen kunnen hun kennis toevoegen op de website. De bedoeling is dat we menselijke verbinden kunnen verbinden aan de relicten die al dan niet nog zichtbaar zijn in het landschap. Zo proberen we alle herinneringen in Limburg aan de Tweede Wereldoorlog op één groot platform te krijgen. Zo wordt Onder de radar iets dat gemaakt zal zijn voor en door Limburgers. Vaak weten mensen ook niet wat en waar precies allemaal gebeurd is tijdens de oorlog in hun gemeenste. Dit moet ook een interessant instrument worden voor het onderwijs”, aldus Philtjens.
Spook van Brustem
De provincie zal wekelijks per gemeente zelf een video toevoegen om het goede voorbeeld te geven. Morgen woensdag krijgt Alken de première met een videogetuigenis van metaaldetectorist Bart Smets die een gecrashte Britse Lancaster kon terugvinden. Dat vliegtuig op de terugweg van Duitsland was neergehaald door het ‘Spook van Brustem’, een befaamde Duitse nachtjager die 121 geallieerde vliegtuigen heeft kunnen uitschakelen. In dat videoverslag ook een getuigenis van Alkenaar René Duchamps die zich als kleine jongen nog goed de crash van het Britse toestel herinnert. In een tweede video zal Kuringenaar Jean-Michel Claes getuigen over het paasbombardement op het station van Hasselt waarbij ook Kuringen zwaar in de klappen deelde. Telkens er een nieuwe video gelanceerd wordt, brengt de provincie in de betreffende gemeente ook een postkaart uit. Ook organiseert de provincie een reeks lezingen en erfgoedcafés.
